การคาดคะเนประสิทธิภาพในการรักษาสะเก็ดเงิน
ความสามารถในการคาดคะเนประสิทธิภาพในการรักษา โรคสะเก็ดเงิน (Systemic Psoriasis) ได้มีการนำเอาความรู้ทางด้านชีวสารสนเทศ (Bioinformatics Gene) ที่เก็บข้อมูลจาก mRNA ในผิวหนังมาวิเคราะห์หาการรักษาที่เหมาะสม เพื่อ เพิ่มคุณภาพชีวิต ลดค่าใช้จ่าย และลดระยะเวลาในการพัฒนายาใหม่ๆ โดยหลัก การนี้ได้ตีพิมพ์ในวารสารที่น่าเชื่อถือ JAMA dermatology
งานวิจัยนี้ได้นำเสนอ Psoriatic Microenvironment (PME) Score ซึ่งเป็นตัวชี้ วัดใหม่ที่สัมพันธ์กับการตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาโดยคาดคะเนล่วงหน้าได้ ผู้วิจัยได้พบว่า ค่า PME scoreที่สูง จะสัมพันธ์กับการตอบสนองต่อการรักษาที่ดี ใน ทางกลับกันค่า PME scoreที่ต่ำจะสัมพันธ์กับการตอบสนองต่อยาที่น้อย สรุปจาก งานวิจัยว่าในระยะเวลาคาดคะเน 4 สัปดาห์หลังจากเริ่มการรักษา ค่าPME score จะมีความสามารถบอกการตอบสนองต่อยาในอนาคตได้
ดังนั้น PME score จึงเป็นความรู้ใหม่ที่น่าสนใจและช่วยการรักษาในอนาคต ให้เหมาะสมในแต่ละบุคคลโดยยึดตามรหัสพันธุกรรมของแต่ละคน (Gene Expression) โดยความรู้นี้ทำให้คาดเดาได้ว่ามีการตอบสนองต่อยาที่ดีหรือไม่ดี ตั้งแต่ก่อนที่จะเห็นได้จากอาการแสดงทางคลินิก จึงทำให้สามารถที่จะเปลี่ยน แนวทางการรักษาได้เร็วโดยที่ไม่ต้องรอครบระยะเวลาการรักษา ซึ่งเป็นการดีที่ ช่วยให้การรักษาเฉพาะเจาะจงแต่ละบุคคลมากขึ้นแทนที่จะใช้การรักษาแบบ ดั้งเดิมที่ใช้แบบเดียวกันในคนไข้ทุกคน
ดร. Luis A.Garza แพทย์ประจำมหาวิทยาลัย John Hopkins ได้ชี้แจงเพิ่มเติมในรายละเอียด
PME Score as a Predictive Biometric Score of Treatment Success, Prior to Clinical Changes NS indicates not a significant difference; PASI, Psoriasis Area and Severity Index; PME, psoriasis microenvironment; Pso-NL, psoriasis nonlesional. A, The value of nonlesional PME score increased with treatment time. B, The value of lesional PME score decreased with treatment time. C, The PME score increased while PASI decreased. D, The value of PASI in high PME score versus low PME score at different treatment times in GSE85034 cohort. E, The value of PASI reduction in high PME score versus low PME score at different treatment times in the GSE85034 cohorts.
คำถาม : PME score ช่วยอย่างไรในการรักษาสะเก็ดเงิน
คำตอบ : การรักษาโดยอาศัยความรู้ระดับโมเลกุลและความเฉพาะเจาะจงจะ เป็นสิ่งที่ช่วยพัฒนาการรักษาในปัจจุบัน โดยยึดความการเปลี่ยนแปลงและแตก ต่างในระดับยีนส์ของแต่ละบุคคล ดังเช่นในกรณีของ PME score จะบ่งถึงพยาธิ กำเนิด (pathogenesis) และการกลับคืน (resolution) โดยพบ gene ที่เกี่ยวข้อง 33 gene ในช่วง 4 สัปดาห์หลังให้การรักษาด้วยยา Etanercept, Metrotexate, Adalimumab, Tofacitinib
ข้อมูลทางด้านการแสดงออกของยีน (gene expression) รวบรวมมาจาก 12 งานวิจัย 1,145 เนื้อเยื่อ ทั้งจากคนที่เป็นและไม่เป็นสะเก็ดเงิน ผ่านโปรแกรม CIBERSORT เพื่อวิเคราะห์ภูมิคุ้มกันของร่างกายในระดับเซลล์ ซึ่งผลการวิเคราะห์ พบ 33 PME gene โดยแบ่งได้เป็น 2 ลักษณะทางพันธุกรรม lesional และ nonlesional phenotype โดยพบที่ 52% และ 48% ตามลำดับ
เมื่อทำการวิจัย โดยให้การรักษา 157 รอยโรคด้วยการให้ etanercept, 71 รอยโรคด้วย tofacitinab, 89 รอยโรคด้วย adalimumab และ 90 รอยโรคด้วย metrotexate พบว่า สัดส่วนระหว่างลักษณะทางพันธุกรรมมีการเปลี่ยนแปลง โดย nonlesional phenotype เพิ่มขึ้น ในขณะที่ lesional phenotype ลดลง ซึ่งแสดงถึง การเปลี่ยนแปลงของเซลล์ภูมิคุ้มกันมีผลต่อผลการรักษา
โดย nonlesional gene จะบ่งถึง ค่า PME scoreที่สูง จากการที่เซลล์ keratinocyte เปลี่ยนแปลง ซึ่งเป็นตัวชี้วัดที่ดีในการตอบสนองต่อยาและการกลับ คืนสู่เซลล์ปกติ โดยวัดจากอาการแสดงทางคลินิก พบการตอบสนองที่ดีขึ้น (PASI score decrease 75%) ในทางกลับกัน lesional phenotype จะบ่งถึงค่า PME scoreที่ ต่ำกว่าและการตอบสนองต่อการรักษาที่ไม่ดี (PASI score decrease 53%) โดย การเปลี่ยนแปลงของ PME score ใน 4 สัปดาห์ จะมีผลต่อการลดลงของ PASI score ใน 8 สัปดาห์
PME Score Between Responder and Nonresponder NS indicates not a significant difference; PASI, Psoriasis Area and Severity Index; PME, psoriasis microenvironment. A, Absolute PASI reduction between responder and nonresponder in the GSE85034 cohorts was not significant until week 16. B, PASI reduction between responder and nonresponder in the GSE85034 cohorts was not significant until week 16 either. C, Δ PME score between responder and nonresponder in the GSE11903 cohorts showed significance by week 4. D, Δ PME score between responder and nonresponder in the GSE85034 cohorts showed significance by week 4. E, Δ PME score between responder and nonresponder in the GSE69967 cohorts showed significance by week 4.
คำถาม : ในปัจจุบันมีการนำความรู้ทางชีวสารสนเทศมาใช้หรือไม่
คำตอบ : มีงานวิจัยหลายงานวิจัยที่ได้นำมาใช้ก่อนหน้านี้ ในหลายๆอวัยวะ หลายๆระบบ ส่วนโรคทางผิวหนังมีการศึกษาในโรคผิวหนังที่มีการอักเสบเรื้อรัง
คำถาม : คิดว่าการใช้ความรู้นี้สามารถนำไปใช้ในการรักษาทั่วไปได้เมื่อไหร่
คำตอบ : น่าจะมีการนำไปใช้ทั่วไปได้ภายใน 10 ปีข้างหน้านี้
บทสรุป
1. ชีวสารสนเทศหรือไบโออินฟอร์เมติกส์ (bioinformatics) เป็นศาสตร์เรียนรู้ด้าน วิทยาศาสตร์ชีวภาพโดยนำเอาความรู้ทางด้านจีโนม จีโนมิกส์ และโปรตีโอมิกส์ มาพัฒนาระบบการเก็บข้อมูล การวิเคราะห์และสังเคราะห์ข้อมูล
2. PASI score ย่อมาจาก Psoriasis Area and Severity Index ใช้ในการประเมิน ประสิทธิภาพของการรักษาโรคสะเก็ดเงิน
3. สะเก็ดเงินเป็นโรคเรื้อรัง สามารถกลับมาเป็นซ้ำได้ โดยการตอบสนองต่อยาใน ครั้งแรกที่เกิดรอยโรคและรอยโรคใหม่ในช่วง 3 ปีแรกจะตอบสนองค่อนข้างดี หลังจากนั้นจะลดลง เพราะฉะนั้นการดูแนวโน้มของการตอบสนองต่อการรักษาจะ ต้องพิจารณาปัจจัยด้านระยะเวลาและการดื้อต่อยาร่วมด้วย
4. สะเก็ดเงินประเภท guttate สามารถหายได้เอง
อ้างอิง
1. Luis A. Garza, MD, PhD, on Predicting The Effectiveness of Psoriasis Therapies – Gene signature scores forecast treatment outcomes weeks ahead of clinical changes. MedPage Today February 1, 2021
2. Gaofeng Wang, Yong Miao, Noori Kim. Association of the Psoriatic Microenvironment With Treatment Response. JAMA Dermatol 2020 Oct 1;156(10):1057-1065
EAZI ZORIA CREAM เนื้อครีมดูแลปัญหา “สะเก็ดเงิน”
