ชะเอมเทศ (Licorice) คืออะไร?

ชะเอมเทศเป็นหนึ่งในสมุนไพรที่เก่าแก่ที่สุดในโลกที่ถูกนำมาใช้รักษาโรคและอาการต่าง ๆ มาอย่างช้านาน โดยการใช้ชะเอมเทศในทางการแพทย์นั้นมีมาตั้งแต่สมัยอียิปต์โบราณ โดยเฉพาะการใช้ประโยชน์ในส่วนของรากชะเอมเทศ (Licorice root) ที่ถูกนำไปทำเป็นเครื่องดื่มรสหวานสำหรับฟาโรห์ ใช้ในยาจีนแผนโบราณ ใช้ในตะวันออกกลาง และกรีกเพื่อบรรเทาอาการต่าง ๆ เช่น อาการปวดท้อง ลดการอักเสบ รักษาโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจส่วนบน ฯลฯ อย่างไรก็ตาม แม้จะมีประวัติบันทึกการใช้ประโยชน์ของชะเอมเทศในด้านต่าง ๆ อยู่มากมาย แต่การใช้ประโยชน์บางอย่างเท่านั้นที่ได้รับการสนับสนุนและมีงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์รับรอง ซึ่งในบทความนี้เราจะมาพูดถึงกันตั้งแต่ประโยชน์การใช้แบบดั้งเดิม ประโยชน์การใช้ในยุคปัจจุบัน ผลข้างเคียง ปริมาณการใช้ที่เหมาะสม คำแนะนำหรือข้อควรรู้ ผลิตภัณฑ์ชะเอมเทศในรูปแบบต่าง ๆ รวมถึงการยกตัวอย่างผลิตภัณฑ์ชะเอมเทศที่มีในบ้านเรา

สรรพคุณของชะเอมเทศ (Licorice)

ตามองค์ความรู้ดั้งเดิมในบ้านเรานั้นมีปรากฏการใช้สมุนไพรชะเอมเทศเพื่อประโยชน์ดังนี้
ส่วนของรากและเหง้าชะเอมเทศ : มีรสหวานขมชุ่ม ช่วยทำให้ชุ่มคอ แก้อาการคอแห้ง น้ำลายเหนียว ช่วยขับเสมหะ แก้อาการไอ (อาจใช้ผสมในยาบรรเทาอาการไอและขับเสมหะต่าง ๆ รวมถึงยาอม ยาจิบ หรือผสมในยาที่รับประทานยาก เพื่อกลบรสยาหรือแต่งรสหวาน) นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อน ๆ ขับลม แก้พิษ แก้ไข้ แก้กำเดา แก้อาการคัน แก้เบื่ออาหาร แก้ปวดท้อง ป้องกันและรักษาแผลในกระเพาะอาหาร ช่วยในการย่อยอาหาร แก้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ไม่ดีหรืออาหารเป็นพิษ รักษาแผลเรื้อรัง แก้อาการอ่อนเพลียจากการตรากตรำทำงานหนัก อาการอ่อนเพลียเรื้อรังและอาการปวดกล้ามเนื้อเรื้อรัง ช่วยสงบประสาท ช่วยให้จิตใจสดชื่น ใช้บำรุงปอด บำรุงร่างกาย บำรุงหัวใจให้ชุ่มชื้น บำรุงกล้ามเนื้อให้เจริญเติบโตได้ดี บำรุงม้ามและกระเพาะอาหาร ขับเลือดเน่าเสียในท้อง รักษากำเดาให้เป็นปกติ ลดไข้ ต้านมาลาเรีย ระบายความร้อน ช่วยขับพิษ แก้เสมหะเป็นพิษ แก้อาการใจสั่น รักษาโรคตับอักเสบ ไวรัสตับอักเสบ แก้อาการปวดและอาการอักเสบต่าง ๆ รักษาพิษจากยาหรือพิษจากพืชชนิดต่าง ๆ
ส่วนของต้นชะเอมเทศ : ให้รสหวาน มีสรรพคุณช่วยขับลมลงสู่เบื้องต่ำ
ส่วนของเปลือกต้นชะเอมเทศ : มีสรรพคุณเป็นยาบำรุง
ส่วนของใบชะเอมเทศ : ให้รสหวานเอียน มีสรรพคุณแก้ดีพิการ และทำให้เสมหะแห้ง
ส่วนของดอกชะเอมเทศ : ให้รสหวานเย็น มีสรรพคุณแก้พิษฝีดาษ แก้อาการคัน
ส่วนของฝักชะเอมเทศ : ให้รสหวาน มีสรรพคุณแก้อาการคอแห้ง ช่วยทำให้ชุ่มอก และช่วยบำรุงกำลังได้ดี

ประโยชน์และสรรพคุณชะเอมเทศ

1. ใช้ขับเลือดเน่า
2. บำรุงหัวใจใช้ชุ่มชื่น
3. แก้กำเดา
4. แก้ไอ
5. ช่วยทำให้ชุ่มคอ
6. เป็นยาระบายอ่อนๆ
7. ช่วยลดพิษ หรือ อาการข้างเคียงที่อาจเกิดจากยาได้
8. ใช้เป็นยาอายุวัฒนะ
9. ใช้เป็นยาบำรุงกำลัง
10. เป็นยารักษาดีพิการ
11. รักษาอาการคัน
12. รักษาพิษฝีดาษ
13. ใช้เป็นยาบำรุงกำลัง
14. ใช้เป็นยาบำรุงปอด
15. รักษาอาการเบื่ออาหาร
16. รักษาอาการอักเสบบริเวณผิวหนัง ผิวเป็นผื่นแดง และคัน หรือ เป็นขุย

Eazi Zoria Cream อีซี่ โซเรียร์ ครีม มีส่วนประกอบจากชะเอมเทศ มีสรรพคุณแก้พิษฝีดาษ แก้อาการคัน

คลิกเลย

17. รักษาอาการอ่อนเพลียจากการ ตรากตรำทำงานหนัก
18. เป็นยาแก้โรคกระเพาะ
19. แก้อาการใจสั่น
20. แก้โรคลมชัก
21. ทำให้ผิวกระจ่างใน ลดเลือนริ้วรอย และจุดด่างดำได้
22. ช่วยแก้อาการชัก
23. ช่วยสงบประสาท
24. ทำให้นอนหลับได้ดี
25. แก้อาการร้อนในกระหายน้ำ
26. รักษาอาการเส้นเลือดขอด
27. ช่วยอาการปอดบวม
28. รักษาอาการตัวเหลือง

ในปัจจุบันมีการใช้ประโยชน์ของชะเอมเทศ คือ รากชะเอมเทศมีสารสำคัญ คือ สาร Glycyrrhizin (Glycyrrhizic acid หรือ Glycyrrhizinic acid) และสาร 24-hydroxyglyrrhizin โดยสารเหล่านี้เป็นสารที่ให้ความหวานมากกว่าน้ำตาลทรายประมาณ 50-100 เท่า จึงถูกนำมาใช้เพื่อแต่งรสชาติอาหาร ใช้แต่งรสหวานในขนม และลูกอม ใช้แต่งกลิ่นรสยาให้หวาน และช่วยกลบรสขมของยาต่างๆ และชะเอมเทศยังสามารถนำมาใช้เป็นไวต์เทนนิงจากธรรมชาติ โดยสารสกัดที่ได้จากรากนั้นมีคุณสมบัติพิเศษในการช่วยลดความเข้มของเม็ดสี ลดฝ้ากระบนใบหน้า ช่วยทำให้ผิวหน้าสว่างกระจ่างใสขึ้นอย่างเป็นธรรมชาติ ช่วยลด และต้านการอักเสบของผิว จึงสามารถนำมาใช้ทดแทนสารเคมีที่ช่วยทำให้ผิวหน้ากระจ่างใสได้ และยังไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียงต่อผิวหน้าและไม่ก่อให้เกิดเป็นสิวอุดตันอีกด้วย นอกจากนี้ชะเอมเทศมีสรรพคุณช่วยสร้างความชุ่มชื้นให้กับลำคอ และกล่องเสียง เนื่องจากชะเอมเทศนั้นจะช่วยกระตุ้นการสร้างสารหล่อลื่นในบริเวณลำคอเหนือกล่องเสียงได้