รู้จักกับ น้ำมันตะไคร้หอม (Citronella Oil)

“ตะไคร้” มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Lemon Grass หรือ Lapine (ชื่อทางวิทยาศาสตร์ : Cymbopogon Citratus) “ตะไคร้”นอกจากจะเป็นสมุนไพรคู่ครัวชาวไทยแล้ว หลายๆ คนอาจจะยังไม่รู้ว่า ภายในใบของมันยังประกอบไปด้วยสรรพคุณอีกนานับประการ

ตะไคร้เป็นพืชสมุนไพรชนิดหนึ่งที่ถูกจัดอยู่ในวงศ์ของหญ้า (Poaceae) มีกลิ่นหอมฉุนเป็นเอกลักษณ์ ถูกใช้เป็นสมุนไพรในอินเดีย และเป็นวัตถุดิบในอาหารเอเชียหลายชนิด นอกจากนี้ ยังนิยมนำมาชงเป็นชาในแถบทวีปแอฟริกาและอเมริกาใต้อีกด้วย

เราต่างทราบกันโดยทั่วไปว่า น้ำมันหอมระเหยของตะไคร้สามารถไล่แมลง, ยุง ลดอาการปวดเมื่อย และช่วยให้ระบบการย่อยอาหารทำงานดีขึ้น โดยตะไคร้ถูกนำไปใช้หลายรูปแบบ ตั้งแต่ใส่เพื่อเพิ่มกลิ่นหอมแก่อาหาร ทำเป็นสเปรย์ หรือ เจลอาบน้ำ เป็นต้น

น้ำมันหอมระเหยจากตะไคร้ (Citronella oil)

น้ำมันหอมระเหย (volatile oil) เป็นสารอินทรีย์ที่พืชสังเคราะห์ขึ้น มีกลิ่น และรสเฉพาะตัว ถูกสร้างไว้ในเซลล์พิเศษ ผนังเซลล์ ต่อมหรือท่อภายในพืช น้ำมันหอมระเหยเกิดขึ้นจากกระบวนการเมทาบอลิซึมระดับทุติยภูมิ (secondary metabolite) แต่เป็นสารที่ไม่ได้ทำหน้าที่ต่อการเจริญเติบโต เป็นสารที่พบในพืชบางชนิด สารตั้งต้นในกระบวนการผลิตน้ำมันหอมระเหย เป็นสารที่ได้จากปฏิกิริยาเมแทบอลิซึมระดับปฐมภูมิ (primary metabolite) แตกต่างกันที่มีเอนไซม์เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาของการผลิตน้ำมันหอมระเหยแต่ละชนิด

พืชที่ผลิตน้ำมันหอมระเหยได้จะสังเคราะห์ จัดเก็บ และปลดปล่อยกลิ่นน้ำมันหอมระเหยแตกต่างกัน สำหรับตะไคร้หอม เป็นพืชที่สร้างน้ำมันหอมระเหยจากเซลล์ขนขนาดเล็ก (microhairs) ที่อยู่บริเวณเนื้อเยื่อถาวร abaxial epidermis ของใบ

น้ำมันหอมระเหยตะไคร้หอม (Citronella oil) ประโยชน์อย่างไร

น้ำมันหอมระเหยจากตะไคร้เป็นแหล่งสำคัญของวิตามิน เช่น วิตามิน เอ, บี 1, บี 2, บี 3, บี 5, โฟเลต และวิตามินซี นอกจากนี้ ยังมีแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกาย เช่น แมกนีเซียมฟอสฟอรัส แมงกานีส ทองแดง โพแทสเซียม แคลเซียม สังกะสี และเหล็ก ซึ่งประโยชน์ของน้ำมันตะไคร้ที่พบมากที่สุด มีดังนี้

1. สุขภาพผิว

ประโยชน์สำคัญที่หลายๆ คนอาจจะยังไม่รู้ นั่นก็คือ น้ำมันตะไคร้ มีคุณสมบัติในการรักษาผิว ซึ่งเราจะเห็นผลิตภัณฑ์ตั้งแต่เจลอาบน้ำ แชมพู ครีมนวดผม และโลชั่น ที่มีตะไคร้เป็นส่วนประกอบ เนื่องจากตะไคร้นั้น มีสรรพคุณในการทำความสะอาดผิวที่ดีเยี่ยม และเหมาะกับทุกสภาพผิวอีกด้วย ด้วยคุณสมบัติในการฆ่าเชื้อ ทำให้สามารถทำความสะอาดได้อย่างลึกล้ำถึงรูขุมขนและปลอดภัย เนื่องจากเป็นสมุนไพรจากธรรมชาติ นอกจากนี้ การนำน้ำมันตะไคร้ชโลมลงบนหนังศรีษะและลำตัวพร้อมกับนวดเบาๆ สามารถช่วยคลายความเมื่อยล้าหรือปวดศรีษะได้อีกด้วย

2. สุขภาพผม

น้ำมันตะไคร้มีประโยชน์ต่อสุขภาพผมและหนังศีรษะอย่างมาก ผู้ที่ประสบปัญหาผมร่วงหรือคันหนังศีรษะ สามารถใช้แชมพูตะไคร้หมักผมสักสองสามนาที ก่อนจะล้างออกด้วยน้ำสะอาด ด้วยคุณสมบัติของน้ำมันตะไคร้ในการฆ่าเชื้อแบคทีเรีย จะช่วยให้สุขภาพผลและหนังศีรษะของคุณแข็งแรง เส้นผมดูสดชื่น และเงางาม

3. น้ำหอมธรรมชาติ

ตะไคร้มีกลิ่นหอมที่สดชื่น จึงนิยมนำมาใช้ทำเป็นน้ำมันหอมระเหยหรือน้ำหอมแบบก้อนสำหรับตั้งไว้ในห้อง ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกาย และยังนำมาผสมกับน้ำมันหอมระเหยอื่นๆ เช่น ลาเวนเดอร์ หรือ สระแน่ เพื่อทำเป็นน้ำหอมได้อีกด้วย

4. ไล่แมลง

เนื่องจากว่าในตะไคร้มีปริมาณของสารออกฤทธิ์จากตะไคร้ (Citral) และสารไล่แมลง (Geraniol) ในปริมาณที่สูง ทำให้น้ำมันตะไคร้สามารถไล่แมลงเล็กๆ ได้ เช่น ยุง หรือ มด เป็นต้น อีกทั้งยังปลอดจากสารเคมีที่เป็นอันตราย ทำให้สามารถสเปรย์น้ำมันตะไคร้ลงบนผิวได้โดยตรง หรือนำไปผสมน้ำให้เจือจางแล้วฉีดพ่นบนตัวของสัตว์เลี้ยงเพื่อไล่เห็บหมัดได้อีกด้วย

5. ลดความเครียดและการอาการนอนไม่หลับหลับ

กลิ่นหอมของตะไคร้ทำให้รู้สึกสงบ ดังนั้น การชโลมน้ำมันตะไคร้และนวดให้ทั่วจึงช่วยผ่อนคลายความเครียด เหนื่อยล้า และทำให้นอนหลับได้ง่ายขึ้น

6. ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ

ประโยชน์ของน้ำมันตะไคร้ ได้แก่ลดอาการปวดเมื่อย ช่วยเพิ่มการไหลเวียนโลหิตและสามารถลดอาการกระตุกของกล้ามเนื้อ อาการปวดหลังเคล็ดขัดยอก และตะคริวได้ โดยการเจือจางน้ำมันตะไคร้ด้วยน้ำเปล่า แล้วเอามาทาตามบริเวณที่มีอาการต่างๆ

7. ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย

ปริมาณสารออกฤทธิ์จากตะไคร้ (Citral) และ สารออกฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย (Limonene) ในน้ำมันตะไคร้สามารถฆ่าและยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียและเชื้อราได้ ดังนั้น การใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดร่างกาย หรือ เจลอาบน้ำ ที่มีส่วนประกอบของน้ำมันตะไคร้จึงช่วยให้ห่างไกลจากปัญหาโรคผิวหนังต่างๆ เช่น กลาก หรือ เกลื้อน เป็นต้น

9. ลดไข้

การรับประทานน้ำมันตะไคร้สามารถลดอาการไข้ได้และเป็นวิธีที่ใช้กันในแพทย์แผนโบราณมาอย่างยาวนาน

10. ลดการอักเสบ

จากการศึกษาพบว่า ตะไคร้สามารถลดการอักเสบได้ทุกที่ รวมถึงโรคภูมิแพ้ โรคหอบหืด โรคข้ออักเสบ โรคโครห์น (Crohn) หรือโรคที่มีความผิดปกติเรื้อรังของลำไส้ใหญ่ โรคอัลไซเมอร์ มะเร็ง โรคหัวใจ หลอดเลือด เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ระดับคอเลสเตอรอลสูง และโรคพาร์กินสัน

11. ต้านอนุมูลอิสระ

การศึกษาพบว่า น้ำมันตะไคร้มีความสามารถในการต่อต้านอนุมูลอิสระ หนึ่งในองค์ประกอบหลักของน้ำมันตะไคร้ที่เรียกว่า “สารออกฤทธิ์จากตะไคร้ (Citral)” สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงระยะแรกๆ และได้รับความนิยมในการนำมาใช้รักษามะเร็งผิวหนัง

12. ต่อสู้กับไข้หวัดหรือไข้หวัดใหญ่

น้ำมันตะไคร้สามารถต่อสู้กับเชื้อแบคทีเรีย และสามารถช่วยในการรักษาโรค เช่น โรคไข้หวัด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อใช้กับเครื่องพ่นไอระเหย (Vaporizer) หากอุณหภูมิของร่างกายสูงกว่าปกติสรรพคุณของน้ำมันตะไคร้จะทำให้เย็นลงได้

ผลข้างเคียงของ น้ำมันหอมระเหยตะไคร้หอม (Citronella oil)

• แม้ว่าตะไคร้จะเป็นสมุนไพรที่ปลอดภัยสำหรับคนส่วนมาก เมื่อใช้ประกอบอาหาร หรือบนผิวหนัง แต่บางคนมีอาการข้างเคียงหลังจากสูดดมตะไคร้ เช่น ปัญหาเกี่ยวกับปอด เป็นต้น
• หากคุณมีผิวที่บอบบาง การทาน้ำมันตะไคร้อาจทำให้เกิดผื่น หรือรู้สึกแสบร้อนได้ ดังนั้น ก่อนจะใช้ให้ลองทาทิ้งไว้ตรงช่วงท้องแขนเล็กน้อยเพื่อสังเกตดูอาการก่อน
• เนื่องจากตะไคร้มีสรรพคุณกระตุ้นการไหลเวียนโลหิต จึงไม่ควรใช้โดยสตรีมีครรภ์ เนื่องจากมีโอกาสเล็กน้อยที่จะเกิดการแท้งลูกได้ นอกจากนี้ ยังไม่แนะนำให้เด็กเล็กหรือผู้ที่เลี้ยงดู ใกล้ชิดกับเด็กใช้น้ำมันหอมระเหยจากตะไคร้
• ก่อนจะนำน้ำมันตะไคร้มาใช้กับหนังศีรษะ ควรเจือจางน้ำก่อนทุกครั้งเพื่อไม่ให้เกิดอาการระคายเคือง