วิธีสังเกต “ไฝ” หรือ “มะเร็งผิวหนัง” กันนะ?
“ไฝ” คือ จุดเล็กๆสีดำหรือน้ำตาลบนผิวหนัง เกิดจากการรวมกลุ่มกันของเซลล์สร้างเม็ดสี ซึ่งพบได้ในทุกคน เรียกได้ว่าเป็นเรื่องปกติที่ทุกคนจะมีไฝ จะมีมากหรือน้อยนั้นแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ถึงไฝจะเป็นลักษณะปกติที่มีได้ทุกคนแต่ก็อย่าเพิ่งชะล่าใจไปนะคะ เคยสังเกตดูมั้ยคะว่าบนตัวเรามีไฝจุดไหนที่รูปร่างหน้าตาประหลาด มีขนาดใหญ่กว่าปกติหรือเปล่า? รู้หรือไม่ว่าเจ้าไฝที่มีหน้าตาไม่น่าไว้วางใจนั้นสามารถกลายเป็น “มะเร็งผิวหนัง” ได้
ผู้เขียนเองก็ได้ลองสังเกตตัวเองดูพบว่ามีไฝที่ขนาดค่อนข้างใหญ่อยู่ 1 จุดที่แขน มันดูใหญ่และชัดกว่าจุดอื่น เลยเกิดความกังวลว่ามันผิดปกติหรือไม่? จะกลายเป็นมะเร็วผิวหนังได้หรือเปล่า? จึงได้ศึกษาหาข้อมูลเพิ่มและได้ปรึกษาคุณหมอพร้อมได้ข้อมูลมาว่า มีวิธีสังเกตและแยกระหว่างไฝปกติ กับ ไฝที่อาจพัฒนาไปเป็นมะเร็งผิวหนังได้ วันนี้จึงนำวิธีสังเกตง่ายๆ มาแนะนำทุกคน จะได้หมั่นตรวจเช็คความผิดปกติของไฝได้ด้วยตัวเอง
วิธีสังเกตลักษณะไฝที่ผิดปกติ
มีความเสี่ยงจะพัฒนาไปเป็นมะเร็งผิวหนังได้ มีหลักการจำง่ายๆ คือ ABCDE
How to detect SKIN CANCER
1. A คือ Asymmetry หมายถึง ความสมมาตรของรูปร่างไฝ
- ไฝที่ปกติมักจะมีรูปร่างค่อนข้างสมมาตร
- ส่วนไฝที่รูปร่างไม่สมมาตรกันนั้นน่าสงสัยว่าจะกลายเป็นมะเร็งผิวหนังได้ค่ะ
2. B คือ Border หมายถึง ขอบของไฝ
- ไฝที่ปกติควรมีขอบเรียบ
- ส่วนไฝที่มีขอบไม่เรียบ ขอบมีรอยหยักขรุขระนั้นก็น่าสงสัยว่าจะกลายเป็นมะเร็วผิวหนังได้เช่นกัน
3. C คือ Color หมายถึง สีของไฝ
- ไฝที่ปกติควรมีสีเดียว
- ส่วนไฝที่มีหลายสีในเม็ดเดียวกัน หรือมีสีที่ไม่สม่ำเสมอ ถือเป็นสัญญาณที่ไม่ดี มีโอกาสกลายเป็นมะเร็งผิวหนังได้
4. D คือ Diameter หมายถึง เส้นผ่าศูนย์กลางของไฝ
- หากไฝมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางมากกว่า 6 มิลลิเมตร นั้นถือว่าใหญ่ผิดปกติ ต้องพบแพทย์แล้วค่ะ
5. E คือ Evolving หมายถึง การพัฒนาเปลี่ยนแปลงของไฝ
- หากไฝของคุณมีลักษณะเหมือนเดิมตลอดก็ไม่น่าห่วง
- แต่หากไฝมีการเปลี่ยนแปลงไม่ว่าจะขนาดใหญ่ขึ้น รูปร่างเปลี่ยนไป สีเปลี่ยนไป หรือมีอาการผิดปกติ เช่น คัน มีเลือดออก เป็นแผล ทั้งหมดนี้คือสิ่งผิดปกติค่ะ ต้องรีบพบแพทย์ผิวหนังเลยนะคะ
บทสรุป
หลักสังเกตมะเร็งผิวหนัง 5 ข้อ ABCDE ไว้ให้แล้ว เพื่อช่วยให้ดูง่ายและจำง่ายขึ้น หากใครมีลักษณะที่ตรงกับ 5 ข้อที่ว่ามา ต้องรีบไปพบคุณหมอผิวหนังเพื่อให้คุณหมอตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติมนะคะ หากมีแนวโน้มเป็นมะเร็งจะได้ตรวจพบและทำการรักษาได้ทันท่วงที ไม่ปล่อยให้มะเร็งลุกลามไปจนเกิดอันตรายได้ค่ะ
หลังจากได้เฝ้าสังเกตไฝที่แขนของตัวเองมาซักพักใหญ่ๆแล้ว พบว่ายังไม่เข้าเกณฑ์น่าสงสัย 5 เกณฑ์นี้ ก็ค่อยยังชั่วหน่อยนะคะ แต่คุณหมอก็แนะนำให้สังเกตต่อไปเรื่อยๆ ค่ะ เพราะอาจมีการเปลี่ยนแปลงได้ตลอด
